در قدیم از سوله‌ها به عنوان محل ذخیره سازی یا انبار استفاده می‌کردند ولی با گذشت زمان کاربری این سازه‌ها تغییر یافت و در انواع مختلفی به بازار ارائه شدند. یکی از بهترین سوله‌ها که امروزه در پروژه‌های متعددی مورد استفاده قرار می‌گیرد، سوله خرپا بوده که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت.

 

معرفی سوله خرپا

به طور کلی سوله به یک سازه فلزی اطلاق می‌شود که غالبا با سقف شیب‌دار ساخته شده و با تمرکز بر یک محیط بدون ستون میانی به عنوان یک سازه صنعتی پرکاربرد به کار می‌رود. این سازه‌ها شامل انواع مختلفی هستند و با دهانه‌های بزرگ ساخته می‌شوند و سوله خرپا به عنوان دسته‌ای از سوله‌ها بوده که دهانه آن در اندازه‌های مختلفی قابل اجرا است و از این نظر هیچ‌گونه محدودیتی ندارد.
وزن کم و سرعت اجرای بالای این دسته از سوله‌ها سبب شده تا امروزه بیشتر از سایر انواع سوله مورد استفاده قرار گیرند. یکی از دلایلی که سبب شده تا سوله‌های خرپا بیشتر از سوله تیرورقی موردتوجه قرار گیرند، قابلیت پیاده‌سازی انواع جرثقیل‌های سقفی و دیواری در آن‌ها می‌باشد. همچنین باید عنوان کرد که سقف این سوله‌ها را می‌توان در انواع مختلفی همچون شیبدار، قوسی و اشکال مختلف هندسی دیگر اجرا نمود و برای پوشش سقف آن نیز ساندویچ پانل سقفی بهترین انتخاب خواهد بود.

سوله خرپا

اجزای سوله خرپا

سوله‌های خرپا همانند سایر سوله‌ها از اجزای مختلفی تشکیل شده که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر می‌باشد:

  • قاب اصلی
  • استرات
  • لاپه
  • سگراد
  • وال پست
  • مهاربندهای دیوار و سقف

 

انواع سوله خرپا

سوله‌های خرپایی انواع مختلفی دارند و هرکدام از آن‌ها نیز کاربردهای متنوعی را ارائه می‌دهند و به همین دلیل در ابتدا نوع استفاده از آن‌ها مشخص خواهد شد و سپس جهت اجرایشان اقدام می‌گردد تا عمر خرپا افزایش یابد و عملکرد بنا نیز به بالاترین حد ممکن برسد. سوله خرپا از نظر ساختار به دو مدل ساده و مرکب تقسیم می‌شود که در خرپای ساده یک نوع خرپا با اتصال 3 عضو در 2 گروه به شکل مفصلی به کار می‌رود.
این درحالی است که خرپای مرکب متشکل از چند نوع خرپا بوده و امکان تولید دهانه‌هایی با تعداد بالا را فراهم خواهد کرد. لازم به ذکر است که یک خرپای دیگر نیز به نام خرپای مبهم وجود دارد که کاربرد کمتری از نوع ساده و مرکب داشته و مشخصات مربوط به آن‌ها را نیز دارا نمی‌باشد. سوله‌های خرپایی از نظر ظاهری نیز به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که به برخی از آن‌ها در ادامه اشاره شده است:

  • سوله خرپا با قوس‌های موازی (parallel chord truss)
  • تک تیرک (king post truss)
  •  هاو (howe truss)
  • سوله خرپا چتری (fan truss)
  • چهارگوش (quadrangular truss)
  • سوله خرپا پرات (pratt truss)
  • دستک‌دار (queen post truss)

مزایای سوله خرپا

از سوله خرپا در چه کاربری‌هایی استفاده می‌گردد؟

از آنجا که این دسته از سوله‌ها را می‌توان در دهانه‌های بزرگ مورد استفاده قرار داد، محبوبیت زیادی یافته و در کاربردهای مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین در پروژه‌هایی که نیاز به مدیریت هزینه‌ها وجود دارد نیز سوله‌های خرپا اولین گزینه خواهند بود؛ چراکه قیمت نهایی ساخت این سوله نسبت به سایر سوله‌ها مقرون به صرفه‌تر است. از مهم‌ترین کاربردهای مربوط به ساخت سوله خرپایی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

  • شهربازی و مراکز تفریحی
  • سالن‌های همایش و نمایشگاه
  • سالن‌های ورزشی
  • مقرهای نظامی
  • سالن‌های کنسرت
  • بیمارستان‌های صحرایی
  • کارخانجات متعدد

 

مزایا و معایب سوله‌های خرپایی

همانطور که پیش‌تر نیز به آن اشاره کردیم، مهم‌ترین ویژگی‌های مربوط به این مدل سوله‌ها، هزینه کم و وزن کم آن‌ها می‌باشد؛ اما یک سری مزایای دیگر نیز برای سوله خرپایی مطرح بوده که سبب می‌شود تا در پروژه‌های متعددی از آن‌ها استفاده گردد. از مهم‌ترین ویژگی‌های مربوط به این سوله‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

  1. امکان جابه‌جایی
  2. ایجاد دهانه‌های عریض
  3. آسان بودن نصب و حمل آن
  4. هزینه کمتر در مقابل سایر سوله‌ها
  5. سهولت در طراحی با نرم‌افزارهای به‌روز
  6. ایجاد طراحی دلخواه

از معایبی که متوجه سوله‌های خرپا است نیز می‌توان به اجرت بالای نصابان و به‌صرفه نبودن در دهانه‌های کمتر از 18 متر اشاره نمود.

سوله خرپا با ساندویچ پانل

تفاوت سوله خرپایی با تیرورقی

غالبا کاربرد سوله تیرورقی و خرپایی از سوله‌های دیگر بیشتر بوده و به عنوان متداول‌ترین سازه‌های فلزی به شمار می‌روند. اگر تفاوت این دو مدل سوله را بدانید می‌توانید یک انتخاب درست داشته باشید که در اینجا به برخی از تفاوت‌های مربوط به این دو مدل سوله اشاره شده است:
وزن: یکی از عمده‌ترین تفاوت‌های مربوط به این دو مدل سوله به وزن آن‌ها برمی‌گردد که در سوله تیرورق به دلیل استفاده از فولاد در اسکلت وزن بالایی خواهند داشت.
فونداسیون: در سوله خرپا قاب‌ها با فاصله سه متر قرار می‌گیرند که نیازی به میلگرد ضخیم نخواهد بود؛ ولی در نوع تیرورق فاصله قاب‌ها شش متر بوده و فونداسیون با شناژو منفرد متصل می‌گردد.
پوشش سقف: پوشش سقف سوله خرپا دارای نورگیر و پوشش مسدودکننده نور بوده که پوشش سقف نورگیر می‌تواند از جنس ورق پلی کربنات، پلاستیک، شیشه و… باشد. پوشش سقف مسدودکننده نور نیز می‌تواند از ساندویچ پانل، ورق گالوانیزه و… انتخاب گردد. در سوله تیرورق نیز پوشش سقف از ساندویچ پنل یا ورق‌های گالوانیزه خواهد بود.
قیمت: ساخت و اجرای سوله خرپا تقریبا 15 درصد از سوله تیرورقی ارزان‌تر می‌باشد که به همین دلیل در پروژه‌ها بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

جمع بندی

با توجه به آن‌چه عنوان شد سوله‌های خرپایی از پرکاربردترین سازه‌های سبک‌وزن بوده که از آن‌ها جهت کاربری‌های مختلفی استفاده می‌شود. کاهش میزان استفاده از مصالحی همچون فولاد در اسکلت این سوله سبب شده تا وزن کلی سازه کاهش یابد و سرعت نصب آن نیز به طور قابل چشمگیری بالا رود که به همین دلیل افراد زیادی در دنیا سوله‌های خرپا را برای مصارف خود انتخاب در نظر می‌گیرند. شایان ذکر است که شما می‌توانید برای انتخاب و سفارش سوله موردنظرتان از یک تولید کننده معتبر همچون شرکت ماموت در این زمینه کمک بگیرید.