یکی از قدیمی‌ترین روش‌های ساخت سوله، استفاده از تیرورق می‌باشد. سوله‌های تیر ورقی معمولا دارای وزن بالایی هستند؛ چراکه فولاد به کاررفته در آن از جمله مصالح سنگین وزن در حوزه ساخت و ساز به شمار می‌رود. در مطلب پیش رو قصد داریم به بررسی سوله تیرورق در کنار مزایا و معایبی که ارائه می‌دهد بپردازیم.

 

معرفی سوله تیرورق

سوله‌ها تحت عنوان بهترین سازه‌های امروزی هستند که در حوزه‌های صنعت و تجارت نقش به سزایی دارند. کاربرد سوله در موارد گوناگون از انبار تا آشیانه هواپیما بوده، و این تنوع در کاربری سبب شده تا امروزه در سراسر دنیا در صنایع و پروژه‌های متعددی مورد استفاده قرار گیرند. سوله‌ها انواع مختلفی دارند و هر کدام از آن‌ها جهت کاربری خاصی به کار می‌روند و سوله تیرورقی نیز یکی از این سازه‌ها بوده که در ساخت آن از فولاد مستحکم استفاده می‌شود.
سوله تیرورقی در حقیقت از اتصال ورق‌های فولاد سیاه رنگ در ابعاد موردنظر پروژه تولید می‌گردد. طراحی ساخت این مدل سوله‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است؛ به همین دلیل اولین مرحله در تولید آن، در نظر گرفتن فضا و اندازه‌های دقیق خواهد بود تا یک طراحی درست به دست آید.

سوله تیرورقی

 

اجزای تشکیل دهنده سوله تیرورقی

این سازه‌ها از اجزای مختلفی ساخته می‌شوند که تعداد زیادی از آن‌ها در تمامی سوله‌ها مشترک است و تحت عنوان اجزای اصلی به‌شمار می‌روند. برای ساخت سوله تیرورق نیاز به دقت بالا و تلرانس پایین بوده تا خروجی نهایی ضریب اطمینان بالایی داشته باشد. در خصوص سوله تیرورقی در جدول زیر به برخی از مهم‌ترین اجزایی که برای ساخت آن به کار می‌روند و نیاز به دقت بسیار زیاد در اجرای آن‌ها می‌باشد اشاره شده است:

اجزای سوله تیرورقیتوضیحات
ستونستون‌ها تحت عنوان اصلی‌ترین اجزا در اسکلت سازه هستند که اجرای آن‌ها درست پس از فونداسیون می‌باشد.
رفترالمان‌هایی که به شکل هشتی در سقف سوله به کار می‌روند را رفتر می‌گویند که جهت انتقال بار از سقف به ستون تعبیه می‌شود.
استراتاز اجزای افقی هستند که در طول سوله نصب می‌شوند و وظیفه آن‌ها اتصال دو قاب متوالی در چند نقطه به صورت متقارن به یکدیگر است.
لاپهلاپه یا پرلین به عنوان اتصالات فرعی سوله هستند که استحکامات مربوط به سقف سوله را تامین می‌کنند.
مهاربندهامهاربند به منظور حمایت از اسکلت سوله به کار می‌رود و شامل انواع مختلفی همچون بادبند، سینه بند، سگراد، وال پست و… می‌شود.

 

مزایای سوله تیرورقی

استفاده از سوله‌های تیرورقی شامل مزایای مختلفی می‌شود که برخی از مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر است:

  1. جابه‌جایی آسان: اجزای مربوط به سوله تیرورقی توسط پیچ و مهره به یکدیگر متصل می‌شوند؛ به همین دلیل حمل و نقل قطعات آن نیز امکان پذیر خواهد بود.
  2. استفاده از جرثقیل: در این سوله‌ها می‌توان از جرثقیل‌های سقفی و دروازه‌ای استفاده نمود که این ویژگی در پروژه‌های مختلفی برای کارفرما اهمیت دارد.
  3. افزودن طبقه: امکان افزودن طبقات بیشتر در این سازه‌ها وجود داشته و این ویژگی برای برخی از کارفرمایان و کاربری‌ها مهم تلقی می‌شود.
  4. دوام بالای سوله: به دلیل استفاده از فولاد در سوله تیر ورق، دوام و استحکام آن‌ها تا چندین دهه تضمین شده است.

مزایای سوله تیرورقی

 

معایب سوله‌های تیرورق

سوله‌های تیرورقی علاوه‌بر مزایایی که دارند شامل یک سری معایب نیز می‌شوند. باید دید می‌توان از این معایب چشم پوشی کرد تا برای استفاده آن در پروژه اقدام نمود یا خیر؟ برخی از مهم‌ترین معایب سوله تیرورقی به شرح زیر است:

  1. وزن بالای سوله: مهم‌ترین ایرادی که به این سازه وارد است، وزن بالای آن می‌باشد که دلیل آن استفاده از فولاد در مراحل ساخت است. وزن از مهم‌ترین مواردی است که امروزه مورد توجه عده زیادی از فعالین حوزه ساخت و ساز قرار گرفته؛ به همین دلیل ترجیح بر این است که سوله‌های خرپا جایگزین این سوله‌ها شوند.
  2. هزینه بالا: هرچه استفاده از فولاد در ساخت سوله بیشتر باشد، هزینه‌ی نهایی مربوط به مصالح نیز افزایش چشمگیری خواهد داشت. سوله‌های تیرورق از فولاد ساخته شده‌اند و هزینه اجرایی کردن آن‌ها نیز بسیار بالا می‌باشد؛ لذا در پروژه‌های مختلف تلاش بر این است تا جایی که امکان دارد سوله خرپا جایگزین نوع تیرورق شود.
  3. محدودیت در ابعاد دهانه: یکی از ایراداتی که استفاده از این سوله‌ها دارد، محدودیت در ابعاد دهانه آن‌ها می‌باشد؛ به طوری که حداکثر دهانه این سوله‌ها تا 60 متر بدون ستون میانی می‌باشد. در این حالت سازه بسیار سنگین و البته گران تمام می‌شود. کارشناسان توصیه می‌کنند در مواردی که نیاز به ابعاد بالا در دهانه می‌باشد از سوله خرپا و سبک استفاده شود.

 

بهترین ابعاد و مناسب‌ترین روش ساخت سوله تیرورق

بسیاری از کارفرمایان به مسئله ابعاد توجه کافی ندارند و استانداردهای لازم را برای ساخت سوله رعایت نمی‌کنند؛ در نتیجه احتمال اینکه در مدت کوتاهی سازه دچار آسیب شود بسیار زیاد است. بدین منظور بهتر است قبل از سفارش سوله، ابعاد درست سازه و مناسب‌ترین روش ساخت، مطابق با کاربری در نظر گرفته شود.
انتخاب یک شرکت مناسب که با محاسبات و آیین نامه‌های نظام مهندسی آشنایی کامل داشته باشد، از الزامات مربوط به ابتدای پروژه بوده که نیاز است توجه ویژه‌ای به آن گردد؛ با اینکار می‌توان هزینه‌های مربوط به ساخت و ساز سوله را به شکل قابل توجهی کاهش داد. همچنین یکی دیگر از مزایای شرکت باتجربه، بهره‌مندی از یک سازه با دوام و ایمن می‌باشد.

 

تفاوت سوله تیرورق با سوله خرپا

سوله‌های تیرورقی و خرپا امروزه در پروژه‌های متعددی در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرند. این سوله‌ها دارای تفاوت‌هایی با یکدیگر هستند که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره خواهد شد:
شکل ظاهری: این سوله‌ها از نظر شکل ظاهری با یکدیگر متفاوت بوده و معمولا اشکال هندسی به کار رفته در ساخت خرپاها زیباتر از نوع تیرورقی است. در حقیقت انعطاف‌پذیری بیشتر سوله خرپایی سبب شده تا خصوصا در بخش سقف بتوان اشکال هندسی مختلفی را مورد استفاده قرار داد. این در حالی است که سوله تیرورقی را می‌توان تنها به دو شکل قوسی یا شیب‌دار ساخت.
کاربرد: از دیگر تفاوت‌های این دو سوله کاربرد آن‌ها می‌باشد. از سوله‌های خرپا در ورزشگاه‌ها، سازه‌های صنعتی، سردخانه‌ها، انبارها و… استفاده می‌شود و کاربرد سوله‌های تیرورقی در مرغداری، کشاورزی و… است. البته باید عنوان کرد که به دلیل هزینه بالای ساخت سوله تیرورق معمولا ترجیح به استفاده از خرپاها می‌باشد.
اندازه دهانه سوله‌ها: از بارزترین تفاوت‌های مربوط به این دو سوله، ابعاد دهانه آن‌ها می‌باشد. اگر نیاز به دهانه بزرگ در یک پروژه باشد، اولین انتخاب سوله خرپا خواهد بود؛ چراکه امکان استفاده از دهانه‌های بزرگ در سوله تیرورقی وجود ندارد.
پوشش سقف: پوشش سقف سوله‌ی خرپا به دو شکل نورگیر و پوشانه‌های مسدودکننده نور بوده و سقف سازه‌های تیرورق نیز از ورق گالوانیزه یا ساندویچ پانل است.
وزن: از آنجا که در ساخت سوله تیرورق از فولاد استفاده می‌شود، وزن این سازه‌ها بسیار بالا بوده و هزینه نهایی آن‌ها افزایش چشمگیری خواهد داشت. این در حالی است که سوله خرپا علاوه‌بر سبک وزن بودن، هزینه کمتری را نیز برای پروژه به همراه خواهد داشت.

تفاوت سوله تیرورقی و خرپا

 

قیمت سوله تیرورق و عوامل موثر بر آن

اگر تمایل دارید از سوله تیرورقی در پروژه مد نظرتان استفاده کنید بهتر است ابتدا شرکت سازنده را انتخاب و سپس جهت دریافت قیمت نهایی اقدام نمایید. در نظر داشته باشید که عوامل مختلفی در تعیین هزینه کلی سوله تیرورقی دخیل هستند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به فاکتورهای زیر اشاره نمود:

  • قیمت روز فولاد
  • ابعاد پروژه
  • وزن کلی
  • کیفیت مصالح
  • نرخ ارز در بازار

تولیدکننده پس از در نظر گرفتن عوامل گفته شده در کنار سایر مواردی که بررسی آن‌ها بر قیمت نهایی تاثیر دارد، قیمت تمام شده سوله تیر ورق را اعلام خواهد کرد.